نوشتن یک مقاله علمی مفید دغدغه همه دانشجوهای فعال است. اگر بخواهید هنگام پذیرش در مقطع تحصیلی دکتری و مصاحبه‌های شغلی میزان دانش خود را نشان دهید، باید مقاله‌های خود را ارایه کنید. اما هر مقاله‌ای ارزش علمی ندارد. بعضی مقاله‌ها فقط کپی مقاله‌های دیگر هستند، بعضی از مقاله‌ها هیچ اطلاعات مفیدی ارایه نمی‌کنند. اما بعضی از مقاله‌ها هم هستند که با وجود ارایه مطالب مفید و اصیل، پذیرش نمی‌شوند. علت رد شدن این مقاله‌ها رعایت نکردن اصول ساختاری نوشتن مقاله است.
آقای مترجم تصمیم دارد شما را با نوشتن مقاله آشنا کند. پس از مطالعه مطلب‌های دقیق آقای مترجم درمورد مقاله نویسی متوجه می‌شوید که مقاله نوشتن کاری جذاب و هیجان انگیز است. امروز درمورد ساختار اصلی مقاله صحبت می‌کنیم و در مطلب‌های بعدی به دیگر نکته‌های نگارش مقاله می‌پردازیم
1. بخش اولیه
عنوان مقاله (title)
اولین بخش مقاله که باعث می‌شود داور درمورد آن تصمیم بگیرد عنوان مقاله است. مخاطب هم ابتدا عنوان را می‌خواند و براساس آن تصمیم می‌گیرد که این مقاله برایش مفید است یا خیر. عنوان‌های کلی را کنار بگذارید، یک عنوان دقیق، جزیی و شفاف برای مقاله خود انتخاب کنید. علایم اختصاری یا فرمول‌ها را در عنوان نیاورید. عنوان مقاله خود را طوری انتخاب کنید که همه بتوانند تشخیص دهند آیا مقاله برایشان مفید است یا خیر.
چکیده (abstract)
چکیده مقاله، نسخه فشرده‌شده مقاله است. خلاصه‌ای از روش پژوهی مقاله است و همه اجزای اصلی مقاله را دربر می‌گیرد. در چکیده ارزیابی و نقد نمی‌کنیم. در این بخش نقل قول هم جایی ندارد و همه مطالب آن باید از زبان نویسنده مقاله ذکر شود. چکیده در ابتدای مقاله می‌آیید اما دقت داشته باشید که حتما باید آخر نوشته شود. یعنی پس از این‌که همه بخش‌های مقاله خود را نوشتید و به نتیجه نهایی رسیدید، آن‌گاه می‌توانید چکیده را بنویسید.
چکیده یک مقاله معرف مقاله و نویسنده آن است. پس زمان کافی صرف کنید و با تمرین، چکیده خوبی برای مقاله خود بنویسید. خواننده از روی چکیده تصمیم می‌گیرد که مقاله شما را بخواند یا خیر، پس به چشم رفع تکلیف به چکیده نگاه نکنید. چکیده معمولا متناسب با هر مجله و در 100 تا 250 کلمه نوشته می‌شود.
کلمات کلیدی (keywords)
کلمات کلیدی برای بهتر پیدا شدن مقاله در میان انبوه مقاله‌های موجود در اینترنت هستند. پس باید طوری انتخاب شوند که مقاله را درست به نمایش بگذارند و به دست مخاطب اصلی آن برسانند. برای انتخاب کلید واژه یا کلمه‌های کلیدی بهتر است از یک عبارت استفاده کنید. معمولا در جستجوهای علمی از یک کلمه استفاه نمی‌شود، چون اطلاعات فراوانی را به همراه دارد که بیشتر آن‌ها برای شخص مفید نیستند. از کلی‌گویی بپرهیزید. در این بخش بهتر است روش خود را به طور جزیی بیان کنید.
2. بدنه اصلی
مقدمه (introduction)
مقدمه توضیح می‌دهد که چرا این پژوهش انجام شده‌است. در بعضی از مجله‌ها برای داوری مقاله، فقط بخش مقدمه مطالعه می‌شود. در مقدمه از موضوع و اهمیت آن می‌نویسیم. سپس مرور کوتاهی بر پژوهش‌های پیشین داریم و ویژگی‌هایی که باعث تمایز پژوهش ما از پژوهش‌های پیشین می‌شود را توضیح می‌دهیم. آن‌گاه از هدف پژوهش خود صحبت می‌کنیم.
هم‌زمان که باید مقدمه‌ای جامع بنویسیم، نباید در مقدمه زیاده‌گویی کنیم. مقدمه حداکثر در 2 صفحه نوشته می‌شود، البته بسیاری از وقت‌ها بسیار کوتاه است. در مقدمه از عام به خاص موضوع‌ها را مطرح می‌کنیم و در مورد آن‌ها می‌نویسیم.
مواد و روش‌ها (materials and methods)
در این بخش باید با جزییات از روش‌های پژوهش و آزمایش خود سخن بگویید، به‌طوری‌که اگر کسی خواست آزمایش‌های شما را از نو امتحان کند بتواند به سادگی این کار را انجام دهد و به نتیجه‌های مشابهی دست پیدا کند. در یک روش علمی، باید بر نتیجه‌های تکرارپذیر بنیان شود.
نتایج و بحث (results and discussion)
در این بخش از مقاله می‌توانید نتیجه‌ها را جدا توضیح دهید و در بخش دیگری به بحث بپردازید و یا این دو را در هم ادغام کنید. ابتدا باید نتیجه‌ها را به صورت خام و بدون تفسیر ارایه کنید، تا خواننده بتواند برداشت و نتیجه‌گیری خود را داشته باشد. سپس درمورد هر نتیجه توضیحی ارایه دهید و به نقد و تفسیر و توضیح بپردازید. در این بخش برای توضیح و مقایسه نتیجه‌ها می‌توانید از شکل و جدول استفاده کنید. البته برای بیان یک نتیجه واحد یا از شکل کمک بگیرید و یا از جدول استفاده کنید.
برای شکل یا جدولی که در متن می‌آورید، توضیح کافی بدهید تا خواننده بتواند به راحتی به اطلاعات آن‌ها دسترسی پیدا کند.
3. بخش پایانی
نتیجه گیری (conclusion)
در بخش نتیجه گیری مقاله، یک بار دیگر نکته‌های اصلی مقاله به طور خلاصه تکرار می‌شوند. نتیجه نهایی پژوهش نیز در همین بخش ارایه می‌شود. در بخش نتیجه گیری ذهن خواننده به چالش کشیده می‌شود و موضوع‌های مرتبط دیگر برای پژوهش‌های آینده پیشنهاد می‌شود. نتیجه گیری باید کوتاه باشد، نباید در این بخش اطلاعات جدیدی به مقاله اضافه کرد. در بخش نتیجه گیری از تصویر و جدول نیز استفاده نمی‌کنیم.
منابع (references)
در این بخش باید منابع مختلف را از هم تفکیک کرد، کتاب‌ها، مقاله‌ها و وب‌سایت‌ها هرکدام جدا نوشته می‌شوند. منابع مرتبط به زبان‌های مختلف نیز از هم تفکیک می‌شوند. همه منابع را یک‌دست مرتب کنید. اگر ابتدا نام نویسنده را می‌نویسید، تا انتها همین شیوه را انجام دهید. یکی از شیوه های ارجاع دهی را انتخاب کنید و به همان وفادار بمانید تا بخش منابع مقاله شما بی‌نظم و آشفته نباشد.
ضمیمه (appendix)
عکس‌ها، جدول‌ها و نقشه‌ها می‌توانند در بخش ضمیمه قرار بگیرند. این بخش ضروری و اصلی نیست. اگر واقعا مطلب اضافه‌ای برای ضمیمه کردن دارید، آن را در این بخش بگذارید.
مطلب امروز آقای مترجم شما را با ساختار اصلی یک مقاله علمی پژوهشی آشنا کرد. در مطلب های آینده درمورد هر بخش دقیق تر صحبت می کنیم و به شما کمک می کنیم به راحتی بتوانید مقاله خود را بنویسید و از مجله های معتبر پذیرش بگیرید.
